Klaarstomen voor het avontuur: zo bereid je je voor op fietsen in Afrika
JW Barkmeijer is fanatiek fietser en betrokken ambassadeur van Amref Flying Doctors. Wat begon met toertochten in Nederland groeide uit tot indrukwekkende fietstochten door Afrika, waar hij een lange tijd heeft gewoond. Hij trapte al honderden kilometers door Tanzania, Kenia en Zuid-Afrika — en binnenkort staat Rwanda op de planning. Voor JW is fietsen meer dan sport: het is een manier om bij te dragen aan betere gezondheidszorg in Afrika én om zichzelf uit te dagen, fysiek én mentaal.
Als je denkt dat je zomaar even een paar honderd kilometer door Afrika fietst, heb je het mis. Voor JW begint de voorbereiding maanden van tevoren — en niet alleen op de fiets.
“Ik begin met kilometers maken. In Nederland train ik vooral door veel te fietsen, maar hoogtemeters krijg je hier nauwelijks. Daarom doe ik af en toe mee aan tochten zoals de Amstel Gold Race, gewoon om te wennen aan het klimmen,” vertelt JW.
Spinninglessen zijn ook onderdeel van zijn trainingsroutine, vooral in de winter. Maar fysieke voorbereiding is slechts één kant van het verhaal. “Je materiaal moet ook kloppen. Ik laat altijd een bikefitting doen om mijn houding goed af te stemmen. Een goed zadel is essentieel. Anders krijg je last van je rug of zadelpijn, en dat wil je niet als je zes dagen achter elkaar moet fietsen.”
Voeding is een ander belangrijk aspect. “De eerste keer had ik veel te veel bij me: repen, gels, poeders... Daarna heb ik geleerd wat ik écht nodig heb. Nu neem ik meestal de producten van Kalkman mee. Die zijn makkelijk te verteren en geven me genoeg energie.”
Ook mentaal helpt voorbereiding. “Je moet accepteren dat het zwaar wordt. Je zult moe zijn, misschien chagrijnig, natgeregend of stoffig. Maar dat hoort erbij. Uiteindelijk draait het allemaal om één ding: blijven bewegen.”
Geen tocht is hetzelfde als je fietst door Tanzania, Kenia, Zuid-Afrika en straks Rwanda
“Wat elke tocht zo bijzonder maakt? Geen dag is hetzelfde. Geen land is hetzelfde. En geen rit is hetzelfde,” zegt JW met een brede glimlach. Hij kan het weten: hij fietste al in Tanzania, Kenia en Zuid-Afrika — en binnenkort in Rwanda.
Zijn eerste tocht, rondom de Kilimanjaro in Tanzania, maakte diepe indruk. “Ik had die berg eerder beklommen. Toen ik er later omheen fietste, voelde het alsof de cirkel rond was. En omdat ik daar als een van de weinigen een vlucht mocht maken met Amref, kreeg ik een uniek kijkje achter de schermen.”
Kenia was persoonlijk. “Ik heb daar gewoond. Het voelde als thuiskomen, maar ook als een confrontatie. Veel regen, veel modder. Fysiek zwaarder dan ik dacht.” De route, het terrein, de temperatuur — het maakt uit. “In Kenia zaten we ’s nachts doorweekt in de tent. In Tanzania was het juist droog en stoffig.”
Zuid-Afrika was anders. Geen tocht voor het goede doel, maar puur voor het plezier. “Het was meer een fietsvakantie. Je sliep in een bed, at goed, en reed op gravelbikes. Maar wél elke dag 100 kilometer. Dus echt makkelijk was het ook niet.”
En nu wacht Rwanda. “Na afloop gaan we nog gorilla’s spotten in het wild. Weer totaal anders. Dat maakt het leuk: elke reis is uniek. Elke keer leer je wat nieuws, zie je andere landschappen en ontmoet je bijzondere mensen.”
Blijven trappen voor Afrika, voor een goed doel en voor mezelf
Voor JW draait fietsen niet alleen om sport. Het is een combinatie van zingeving, herinneringen en het verlangen naar eenvoud. “Ik doe het voor Amref Flying Doctors. Zij zetten zich in voor gezondheid in Afrika, en dat wil ik ondersteunen. Maar het is ook iets wat ik voor mezelf doe.”
De reizen brengen hem terug naar plekken die belangrijk voor hem zijn. “Ik heb in Kenia gewoond. Terugkeren op de fiets geeft me een ander perspectief. Je voelt het landschap. Je beleeft het. Je ziet hoe mensen leven, en je bezoekt de projecten waar je voor fietst.”
En dan is er het ritme. “Op de fiets is het simpel. Je eet, je trapt, je rust. Geen mails, geen deadlines. Alleen jij, je fiets en de weg. Die eenvoud werkt bevrijdend.”
Fietsen heeft hem ook dingen geleerd die hij meeneemt in zijn werk als ondernemer. “Volhouden, omgaan met tegenslag, en weten wanneer je even moet loslaten. Dat leer je niet uit een boek, maar op de fiets. Vooral als je denkt: waarom doe ik dit ook alweer?”
Toch blijft hij het doen. “Ik heb plannen voor Midden- en Zuid-Amerika. Misschien het Pieterpad in Nederland. Wat het ook wordt, ik weet één ding zeker: zolang ik kan fietsen, blijf ik het doen.”